DE WERELDREIS VAN DE VIERDE KLOK

Er was eens…… tja, het is haast een sprookje: naast de elektronica die we nu hebben voor de communicatie – whatsapp, telefoon, beeldschermen - bestaat er ook nog een eeuwenoud systeem: de luidklok. Alle uren van de dag geven klokken op kerken en stadhuizen aan dat er weer een uur voorbij is. Een oud systeem, maar reuze effectief als je over een groot gebied iedereen tegelijk wil informeren. Geluid met een duidelijke betekenis. En vaak ook met een bepaald gevoel: gezellig, vertrouwd. 

Voor Te Werve met zijn 26 hectare is de klok om die reden vanouds een prima instrument geweest gedurende de zeer lange historie. Zo is er aan het landhuis de grote klok om de rondkuierende landheer te melden dat zijn “weledel bezoek” is gearriveerd. Aan diezelfde muur hangt een kleiner klokje: “personeel van het landhuis moet direct aan de bak”. En bovenop het dak van het koetshuis de derde klok: “vuur te pot”, eten

stijd voor de werklieden. Alle drie klokken zijn er nog steeds, hangen nog altijd op hun eigen stek en doen het echt als je er een slinger aan geeft. Dat laatste gebeurt helaas niet meer.

Maar er was nog een vierde klok. Die was eigendom van de atletiekvereniging van Te Werve en stond langs de sintelbaan. Die klok – al werd ie in dit geval de bel genoemd – gaf zo’n 75 jaar lang aan dat de laatste ronde inging. Iedereen die ooit een wedstrijd liep op Te Werve en alle bezoekers van die wedstrijden (dat waren er soms duizenden in een weekend!) heeft die bel voor de laatste ronde gehoord. Die klok is verdwenen maar niet weg. Hij wordt nog dagelijks gebruikt in ……. Kweikuma. Ja, ver weg in Ghana hangt de vierde klok. Hij doet dienst als schoolbel voor St. Ann’s Institute, de lokale meisjesschool op 5.300 km van hier.

Een heel verhaal, maar we houden het kort. In de Shell-tijd werden op Te Werve allerlei sportvoorzieningen aangelegd (en weer netjes opgeruimd toen Shell vertrok). Zo ook de sintelbaan. Een klus die door vrijwilligers van de atletiekvereniging werd geklaard. Een professionele baan van grote kwaliteit. De Nederlandse teams oefenden er voordat ze naar de Olympische spelen gingen. Voor elke wedstrijd werd een zwaar houten blok in een speciale opening langs de baan geplaatst. Daaraan werd de klok gehangen. Toen Shell vertrok werd voor al die spullen een nieuwe bestemming gezocht. Voor de bel wist Kees Kort wel een oplossing: hij kende een pater die in Ghana betrokken was bij een beroepsopleiding voor meisjes. Dáár konden ze zo’n mooie bronzen bel goed gebruiken als schoolbel. Met de hulp van sponsors werd de klok naar Ghana vervoerd. Op 17 januari 2001 vertrok Kees met nog enkele betrokkenen naar Kweikuma om daar de nieuwe schoolbel op donderdag 25 januari feestelijk en vooral plechtig te overhandigen.

In een uitvoerig getypt verslag heeft Kees van die reis verslag gedaan. Hij beschrijft de school waar 232 leerlingen les kregen in huishoudkunde, hygiëne, naaien, administratie, typen, computer, economie en handel. De sfeer wordt meteen duidelijk als hij de geluiden in de omgeving beschrijft: de kerkdienst waar wel 500 mensen hard en enthousiast zingen, veel te hard naar zijn smaak. Veel te vroeg naar zijn zin werd ie wakker van de klokken van de kerk en de oproep vanaf de moskee. Maar dan, op 25 januari, is er het plechtige moment van de overdracht van de klok. Het schoolhoofd houdt een toespraak, er wordt gebeden, meisjes kwamen zingend zij-aan-zij in een rij aanlopen en dan wordt de bel gezegend door pater Francis. Had de klok ooit ergens een betere plek kunnen krijgen?

 

MvL14072021   Fotograaf onbekend