donderdag 5 maart 2020

Statig en waardig, de Duiventoren van Te Werve

De duiventoren, ónze Duiventoren, heeft het “Compliment voor het Monument” gekregen. Hanneke Nuijten heeft namens de Provincie Zuid-Holland dat compliment als blijk van erkenning gegeven aan de huidige kasteelheer Mirco Cuppens. Daarmee is de restauratie van dit prachtige monument formeel en feestelijk afgerond.


En wat staat ie er trots bij, de toren! De kap met duivengaten is weer in goede staat gebracht, kozijnen zijn vervangen, het voegwerk is hersteld, het verfwerk vernieuwd. Binnen de toren zijn alle slechte houten delen vervangen. De komende decennia kan ie er weer tegen, de oudste duiventoren van Nederland.

“Duiventoren”, dat klinkt heel lieflijk en past ook prima bij het romantische karakter en de huidige functie van Te Werve, zeker als zeer populaire trouwlocatie.

Maar wie zijn ogen dicht doet en zich voorstelt wat deze toren in de loop van de geschiedenis heeft gezien en meegemaakt! Razend spannende tijden, onvoorstelbare taferelen, ridders, paarden, sloop, brandstichting. Hollywood in Rijswijk, niks minder! Maar dan echt en véél erger.

Laten we beginnen bij het bouwwerk: de onderste 1 meter 70 heeft een muurdikte van 43 centimeter. Dat is geen frivool tuinhuisje geweest, maar gewoon een gepantserd gebouw. Het waren dan ook roerige tijden in de veertiende en vijftiende eeuw1. Van ongeveer 1350 tot 1500 waren er voortdurend gevechten in onze regio: de Hoekse en Kabeljauwse Twisten. Felle gevechten tussen de legers van Albrecht van Beieren en de stad Delft. Ruzie om Albrechts vriendin Aleida van Poelgeest die uit de weg werd geruimd. Het nabije kasteel Te Blothinge dat tijdens een strafexpeditie steen voor steen werd afgebroken. Ook kasteel Te Werve kreeg meer dan rake klappen. 

Tussen 1480 en 1490 was er in onze regio een enorme overstroming. Alsof dat nog niet genoeg was volgde een muizenplaag, die leidde tot hongersnood omdat de oogst vernietigd was. Plunderingen door de hongerlijdende bevolking, rovende Hoeken die Rijswijk kort en klein sloegen. Een paar decennia later was het weer raak: troepen van Maarten van Rossum roofden de woningen in Rijswijk leeg voordat zij de boedel in brand staken.

En dan hebben we het nog niet gehad over de Tachtigjarige Oorlog tussen Nederland en Spanje (1568-1648, weet u het nog?). De gevechten zijn Rijswijk en Te Werve bepaald niet stilletjes voorbijgegaan. Voortdurend werd er de eerste jaren gevochten met grote schades als gevolg. Pas tegen het jaar 1600 keerde de rust terug.

Op dat moment is onze toren – toneel van veel strijd - weer verhoogd. Nu met muren van een normale dikte, zo’n 21 centimeter en verbouwd tot de lieflijke duiventoren die het nu is. Het bordje met het jaartal van de verbouwing – 1590 – is nog altijd op de oostelijke muur van de toren terug te vinden.

De Tweede Wereldoorlog was opnieuw een periode van heftige beschietingen op en rond Te Werve. Vanuit het nabijgelegen Rijswijkse Bos zijn diverse V-2’s gelanceerd, de Engelse RAF heeft met stevige bombardementen getracht de Duitsers te verjagen van Te Werve. De tuinmuur en een kastanjeboomtop gingen aan flarden, maar de duiventoren heeft zijn rust en waardigheid weten te bewaren. 
En zo staat hij daar, kalm en statig. Maar tot de nok gevuld met verhalen…. 

MvL 04032020
1 Zie Verhalen van Rijswijk, Lizette de Koning. Stichting Rijswijkse Historische Projecten 2007

Geen opmerkingen:

Een reactie posten