SNEEUWKLOKJES

Heb je ze al gezien, ze zijn er weer! De sneeuwklokjes steken hun kopjes alweer boven de aarde uit. Aan het begin van ieder jaar kondigen deze tere plantjes, met hun witte klokjes, de naderende lente aan en geven Te Werve een magische aanblik.

Oorspronkelijk komen sneeuwklokjes uit Midden- en Zuid-Europa en Zuidwest-Azië. Voor Nederland zijn in het verre verleden veel sneeuwklokjes uit de loofbossen langs de Loire in Frankrijk gehaald. In de middeleeuwen werden ze door monniken aangeplant in kloostertuinen. Uit die kloosters, maar ook uit kasteeltuinen en buitenplaatsen zijn ze ‘ontsnapt’. Door verwildering en al sinds lange tijd helemaal ‘ingeburgerd’ te zijn in ons land, hebben ze de status inheems gekregen.

De sneeuwklokjes, behorend tot de narcisfamilie, zijn symbolen van hoop en vernieuwing, maar ook van zuiverheid en onschuld vanwege de witte kleur. Ze bloeien als de winter bijna voorbij en de lente op komst is.

Collega vrijwilliger Marieke, die hier al vele jaren rondloopt, vertelde me dat de sneeuwklokjes de lievelingsbloemen waren van Kees Kort, een naam die onlosmakelijk verbonden blijft met Te Werve. ‘Hij bracht altijd sneeuwklokjes naar het graf van zijn vrouw.’

Marieke vertelde enthousiast dat Kees haar verteld had over de mieren die ook voor verspreiding van sneeuwklokjes kunnen zorgen. Een zogenaamd mierenbroodje is een aanhangsel aan zaden van het sneeuwklokje, dat als voedsel kan dienen voor mieren. De mieren nemen de mierenbroodjes mee naar hun nest, maar ze verliezen onderweg wel eens wat… en als de mierenlarven in het nest het mierenbroodje, dat wel is overgekomen, hebben afgekloven brengen ze zaadrestanten weer buiten het nest. Opgeruimd staat netjes. En zo kan dat zaad op andere plekken weer ontkiemen.

Veruit de belangrijkste vorm van vermeerdering van sneeuwklokjes gaat via ongeslachtelijke voortplanting; vermeerdering van de bolletjes. Waar de sneeuwklokjes eenmaal groeien kunnen zij zich gemakkelijk handhaven.

Sneeuwklokjes hebben een voorkeur voor een kalk- en humusrijke grond in de halfschaduw. Op Te Werve komen verschillende soorten sneeuwklokjes voor.

Het lenteklokje (Leucojum vernum)  heeft bijvoorbeeld per steel een hangend klokvormig bloempje, dat lijkt op een ouderwetse lampenkap met kraaltjes aan de punten. Het is wat forser dan het gewoon sneeuwklokje (Galanthus nivalis) en bloeit meestal twee weken later dan het sneeuwklokje. Niet in de lente dus maar in de winter.

Van oorsprong komt het lenteklokje uit midden-Europa en je kunt ze herkennen aan de groene vlek onder de top op de  bloemdekbladeren. Er zijn in Nederland geen natuurlijke populaties meer. Vroeger kwam de soort van nature in het oosten van ons land voor, in de buurt van Oldenzaal. Nu is de soort op sommige plaatsen verwilderd als stinsenplant, zo ook op Te Werve. In België wordt het lenteklokje wettelijk beschermd.

Dan is er ook nog een zomerklokje (Leucojum aestivum), hoe zit het daarmee? Dat bloeit gewoonlijk wat later,  van april tot juni, dus niet in de zomer, zoals je zou verwachten. De plant wordt 30 tot 60 cm hoog en bloeit in de lente samen met het lelietje-van-dalen. Het zomerklokje was een tot 2017 beschermde plant. Men treft deze lokaal aan in het westen van ons land.

Bron: Wikipedia, Natuur- en Cultuurhistorische Vereniging Te Werve en IVN

Foto’s: JG