De scrubwortel? Nee, bijna goed: de schubwortel. De paarse schubwortel om precies te zijn. Lathraea clandestina, de verborgene. Op dit moment prachtig in bloei, in de hoek van de Eiklaan, zeg maar recht tegenover de ingang van de Portierswoning. Als je vandaar door het groepje bomen kijkt zie je 'm, net boven de grond. Hoger komt ie niet. Hij is er altijd, maar alleen zichtbaar als ie bloeit. De rest van het jaar wacht de plant rustig af onder de grond, verborgen voor onze ogen.
Op school leerden we dat alle planten bladgroen maken, chlorophyl. Nou, deze niet: het is een parasiet die zijn voedsel haalt uit de wortels van andere planten. Dat is goed te zien op de tekening van de Lathraea squamaria, het zusje van onze "Clandestina". Die toont de schubben op de wortels. En op die schubben zitten haren die insecten doden en verteren. Tja, de natuur: eten of gegeten worden. In het voorjaar toont de plant zich met paarse bloemen, net boven de bodem. Zodra de vruchtvorming is afgerond verdwijnt het bovengrondse deel weer. Dus áls u de paarse schubwortel wilt zien bloeien, dan moet u snel zijn.....
Mooi verhaal, mooie plant, maar hoe is ie op Te Werve gekomen? Zo'n 35 jaar geleden was Kees Kort ook al de tuinbaas van ons landgoed. Op zoek naar bijzondere planten is hij ook langs geweest bij de Cultuurtuin in Delft. Daar heeft hij een paar plantjes gekregen en die ingegraven aan de rand van Te Werve, langs de vaart. Je kon ze toen alleen zien bloeien vanaf de Van Vredenburchweg. Geleidelijk is de plant aan de wandel gegaan, om zo'n tien jaar geleden op te duiken op de plek waar ie nu staat: langs de Eiklaan. Langzaam maar zeker verschuift de plant verder richting het Zicht, het open veld tussen Landhuis en Van Vredenburchweg (de "midgetgolfbaan" voor Shell-veteranen).
Maar dat was allemaal nooit gebeurd als we vroeger niet in Indonesië hadden gezeten! Om kennis te verwerven over planten en gewassen en de mogelijkheden van land- en tuinbouw in "Indië" werd rond 1917 in Delft, als onderdeel van de Technische Universiteit, de Botanische Tuin opgericht. Later kreeg die de naam Cultuurtuin. Die tuin heeft zich in de loop der jaren verder ontwikkeld en alle veranderingen doorstaan: de dalende belangstelling voor tropische landbouw, de opkomst van de gespecialiseerde Landbouwuniversiteit Wageningen, het gebrek aan mogelijkheden om in Delft uit te breiden. En zo kromp de tuin steeds meer, letterlijk en figuurlijk. Maar gelukkig ontstond een netwerk van botanische tuinen, waarbij die van Delft wist aan te haken. In 1988 werd de Stichting Nederlandse Plantentuinen opgericht; samen beheren ze de Nationale Plantencollectie. De tuin in Delft bleef bestaan. En zó kon Kees aan zijn schubwortel komen. Eind goed, al goed!
Bronnen: Kees Kort, Wikipedia en www.tudelft.nl/botanischetuin/de-tuin/historie. Illustratie: Anton Joseph Kerner von Marilaun, Adolf Hansen: Pflanzenleben: Erster Band: Der Bau und die Eigenschaften der Pflanzen, 1913. Foto: MvL
Geen opmerkingen:
Een reactie posten